"Βαμμένα κόκκινα μαλλιά" Κώστας Μουρσελάς

"Χαθήκαμε σε μίζερες σκέψεις και μικρότητες, χωρίς να λύσουμε το μέγα μυστήριο του κόσμου, για να μένει το ερώτημα άλυτο και αδυσώπητο: Πώς έζησες, γιατί έζησες έτσι όπως έζησες, τι θα μπορούσες να κάνεις και δεν έκανες, για άλλο δρόμο έψαχνες, για άλλο νόημα, λάθος κουδούνια, λάθος πόρτες χτύπησες, λάθος δρόμους πήρες, λάθος ανθρώπους αγάπησες, σε λάθος κρεβάτια κοιμήθηκες, σε λάθος σπίτια έζησες. Γιατί τέτοια περιφρόνηση σ' αυτό που ονειρεύτηκες, σ' αυτό που σχεδίασες;"

Τα "βαμμένα κόκκινα μαλλιά" πρωτοκυκλοφόρησε το 1989 και αργότερα ξανά το 2006 στην οριστική του έκδοση διορθωμένη από τον ίδιο το συγγραφέα.΄Ήταν το πρώτο ίσως μυθιστόρημα που διαβάστηκε άπληστα από το ελληνικό κοινό. Παρόλο που ήταν ένα ογκώδες βιβλίο ξεπέρασε εύκολα τις 200.000 πωλήσεις μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θα τολμούσα να πω πως ο Κώστας Μουρσελάς μέσα από αυτό το ογκώδες βιβλίο έφτιαξε μια δική του τοιχογραφία για τις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Άνθρωποι που ψάχνουν η δική τους θέση στην κοινωνία υπογράφοντας πιστοποιητικά φρονημάτων, άνθρωποι που διψούν για εξουσία, άλλοι που παλαντζάρουν επικίνδυνα πάνω σε ερωτικά τεντωμένα σκοινιά, ιδεολογίες που χάνουν τη ζωηράδα τους, όνειρα που στην πορεία ξεθωριάζουν, φιλίες που αντέχουν ή προδίδονται στο χρόνο, αγάπες, μίση, φτώχεια, πλούτος.

Απ' όλα έχει το βιβλίο του Κώστα Μουρσελά.

Γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, χωρίς ντροπή, χωρίς μάσκες προστασίας, χωρίς ενοχές.

Ο Κώστας Μανολόπουλος (ένας από τους δυο κεντρικούς ήρωες του βιβλίου και αφηγητής) και ο Μανόλης Ρετσίνας (κατά κόσμων Λούης) πρωταγωνιστούν σε όλο το βιβλίο. Ο Μανολόπουλος (αλλιώς ξάδελφος) κρατάει φωλιασμένη μέσα του μια τρέλα. Και την κρατά φυλακισμένη για να κάνει πάντα τη χάρη στους άλλους και να ζήσει "όπως πρέπει".

Αντίθετα ο Λούης είναι εκείνος ο σχεδόν κοντός, σχεδόν άσχημος, σχεδόν ωραίος, σχεδόν, σχεδόν τεμπέλης, σχεδόν αγράμματος, σχεδόν άθεος (με αυτή την περιγραφή του Λούη ξεκινά το βιβλίο) δε θα μπει ποτέ σου σε καλούπια. Γι αυτό και όλοι οι φίλοι και γνωστοί προσπαθούν να τον συνεφέρουν και να τον συνετίσουν. Δε θα κάνει τη χάρη σε κανένα. Θα ζήσει όπως ονειρεύτηκε με εκείνο το σχεδόν να τον ακολουθεί μέχρι το τέλος του βιβλίου όπου και τον αφήνουν όλοι επιτέλους στην ησυχία του.

Ανάμεσα στα δύο κεντρικά πρόσωπα άλλοι 62 ήρωες που καθένας κατά το δικό του κομμάτι στην ιστορία από την αρχή μέχρι το τέλος χωρίς να μπερδεύεται ο αναγνώστης με το ποιος είναι ποιος.

"Κάθε επανάσταση στην αρχή ματώνει..."

Λούης.

Ένα βιβλίο που διδάσκει μικρά κομμάτια της ιστορίας μας, όχι όμως σαν ξερά γεγονότα αλλά μέσα από την καθημερινότητα των ανθρώπων που τα έζησαν. Των ανθρώπων που μοιάζουν σαν κι εμένα σαν κι εσένα, σαν και όλους μας.

Στον επίλογο (και κατά τη διάρκεια ίσως του βιβλίου) μένει μια θλίψη. Μια θλίψη για τα όνειρα που κάναμε παιδιά και έμειναν μισά, για όλα εκείνα  που στην αρχή παλέψαμε με πείσμα αλλά γρήγορα τους παραδώσαμε τα όπλα μας και για όλα όσα πιστέψαμε με πείσμα κι εκείνα μας πρόδωσαν. Ακόμη και μια θλίψη για τους έρωτες που ποθήσαμε και ποτέ δεν τους δοθήκαμε. Γιατί τι είναι ο άνθρωπος όταν δεν ποθεί;

"Α, ρε μαλάκα εξάδελφε. Εσύ δεν είσαι για τη Βασιλεία των Ουρανών".

Φράση του Λούη προς το φίλο του Μανολόπουλο.

Η νέα έκδοση του βιβλίου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη!

Ο Κώστας Μουρσελάς πέθανε στις 15 Ιουλίου 2017 σε ηλικία 85 ετών.